"Eylem türekleri" kısmını eylemlerin çekimlerini anlatan bu kısımdan daha önce anlattım. Çünkü öncelikle eylemi tanımak gerekiyor. Eğer eylem türeklerini bilirsek eylemin hangi çekimde kullanıldığını bulmamız daha kolay olacaktır.
Arapça sözlükte bir eylem bildiren sözcüğü buldunuz diyelim. Sözcüğün hemen yanında sesli bir harf göreceksiniz. İşte bu harf size eylemi sürekli zamanda çekerken 2. ve 3. kök harfin arasına gelecek sesi göstermektedir.Örnek verecek olursak كتب kataba u ... eyleminin geniş zaman çekimi için t ve b harfleri arasına u harfi koymalısınız. Aşağıdaki çeteleyi incelediğinizde bunu daha iyi anlayabilirsiniz.
Burada bir hatırlatma yapmam gerekiyor. Arapça dilinde geniş zaman ile şimdiki zaman arasında bir fark yoktur. Anlatım olarak "siz birşey yaparsınız" yada "siz birşey yapıyorsunuz"dur. Hangi zamanın kullanıldığını kişi daha çok anlatılan konudan çıkarım yapar. Bu nedenle biz türkçeye ceviri yaparken bu anlamı '-yordur' eki ile verebiliyoruz.
Etken ve edilgen eylem anlatımlarını göstermek içinse ön eke gelen sesli harfler değişir. Eylem etken ise 'a' harfi ön eki seslendirir, edilgen ise 'u' harfi. Bu harf değişimine paralel olarak eylemi seslendiren diğer harf de değişir. Örneğin bildirme kipindeki 'aktub -> 'uktab gibi... 'kataba' eyleminin E4 geçmiş zaman çekimi 'aktab' olduğundan ve emir kipinde çekiminin ise 'uktub' olduğundan bu değişim gerekli olmuştur.
No comments:
Post a Comment
Yorumlarınızı ve isteklerinizi buradan iletebilirsiniz.
Yada anlaveinan@gmail.com adresine gönderebilirsiniz. İletileriniz paylaşılmasını istemediğiniz durumlarda yayımlanmayacaktır.